Phù hợp tổ chức bộ máy, linh hoạt trong điều hành ngân sách:

- Việc sáp nhập các đơn vị hành chính và chuyển sang mô hình chính quyền 2 cấp là một bước đi chiến lược theo chủ trương của Trung ương nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương. Để thực hiện hiệu quả mô hình mới, Nghị quyết số 05/2025/NQ-HĐND tỉnh Đồng Nai đã kịp thời quy định cụ thể việc phân cấp nhiệm vụ chi ngân sách giữa hai cấp chính quyền: cấp tỉnh và cấp xã.

- Theo đó, ngân sách cấp huyện trước đây không còn tồn tại; toàn bộ các nhiệm vụ chi sẽ được phân định lại rõ ràng giữa cấp tỉnh và cấp xã, trên nguyên tắc không chồng chéo, không bỏ sót nhiệm vụ, đồng thời bảo đảm sự thống nhất, linh hoạt, hiệu quả trong phân bổ, quản lý và sử dụng nguồn lực.

Phân cấp chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên:

- Nghị quyết quy định rõ các nhiệm vụ chi thuộc ngân sách cấp tỉnh như: đầu tư xây dựng trường THPT, bệnh viện tuyến tỉnh, các công trình hạ tầng cấp tỉnh, hoạt động khoa học – công nghệ cấp tỉnh, quốc phòng – an ninh cấp tỉnh, các chương trình mục tiêu quốc gia… Trong khi đó, ngân sách cấp xã đảm nhiệm các nhiệm vụ chi thiết yếu tại cơ sở như đầu tư trường học từ mầm non đến THCS, hạ tầng giao thông cấp xã, các hoạt động giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường… thuộc địa bàn xã.

- Sự rõ ràng trong phân cấp giúp các địa phương cấp xã chủ động hơn trong triển khai các hoạt động phục vụ người dân, đồng thời giảm thiểu tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, nâng cao hiệu lực điều hành ngân sách của cấp tỉnh.

Tạo hành lang pháp lý cho mô hình mới: Việc ban hành nghị quyết mới thay thế Nghị quyết số 26/2024/NQ-HĐND là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh mô hình chính quyền cấp huyện bị bãi bỏ. Đây không chỉ là sự điều chỉnh kỹ thuật trong quản lý ngân sách, mà còn mang tính chính trị, pháp lý quan trọng, nhằm tạo hành lang pháp lý để chính quyền 2 cấp hoạt động ổn định, thông suốt sau ngày 01/7/2025.

Đồng bộ với Luật Ngân sách và các hướng dẫn Trung ương: Nội dung phân cấp trong Nghị quyết cũng hoàn toàn phù hợp với Luật Ngân sách nhà nước sửa đổi năm 2024, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 và các Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính. Đặc biệt, nghị quyết bám sát tinh thần chỉ đạo của Văn bản 4205/BTC-NSNN và Văn bản 8911/BTC-NSNN về xử lý tài chính sau sắp xếp đơn vị hành chính.

Hướng tới quản lý ngân sách tập trung, hiệu quả: Mô hình phân cấp mới này không chỉ giúp phân định rõ ràng trách nhiệm giữa các cấp ngân sách, mà còn tạo điều kiện cho cấp xã tăng tính chủ động, đồng thời giữ vai trò điều phối vĩ mô của cấp tỉnh. Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng nền tài chính địa phương lành mạnh, hiện đại và phục vụ tốt hơn cho sự phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng – an ninh tại Đồng Nai trong giai đoạn mới.

Trần Thế Sơn (Phòng Ngân sách Nhà nước)​NhiemVuChi (20250708_NQ.05.HDND).pdf